Back to basics

Klik hier voor de foto's

---

Zoals altijd wanneer ik de stal weer ruik...... hoe lang de vlucht ook is, hoe vol de koffer met vieze stinkwas.... fijn om weer thuis te komen.
Boets kwispelend achter het hek op Schiphol, eigen auto in de parking, uren in de file naar huis op een gewone donderdagmorgen.......
Oost West, thuis best.

---

We kijken terug op een zeer geslaagde reis, niet in de laatste plaats door de buitengewone reisleider, die de tempels a.h.w. tot leven weet te brengen en naast een zeer deskundig begeleider ook een sympatiek mens is.

Ongelijk verdeeld

Dinsdag 11 januari 2011

Schapen en bokken opereren vandaag gescheiden: een aantal op excursie naar een veraf gelegen tempel, een aantal op de fiets naar Tonle Sap, een meer in de buurt van Siem Reap. We huren een fiets om daarheen te fietsen: oeroude barrels, waar een beetje NL junk zijn vingers niet meer aan brandt.

We fietsen in een uur naar het punt vanwaar je een boot kunt huren om naar het meer te varen. In de winter (nu dus) is het meer veel kleiner dan in de rest van het jaar. Smelwater doet het meer enorm stijgen; daarom staan alle huisjes/hutjes op hoge palen. Zonder gids bij ons (hij was mee naar de tempels) worden we enorm opgelicht bij de haven, maar desalniettemin is de tocht naar het meer geweldig. Gammele privé boot met "raad-eens-wat-ik-zeg" uitleg in het Engels van de roerganger en zijn maatje.Langs de kant een Floating Market met voornamelijk vis te koop.
Er liggen hier ook honderden armzalige bootjes, vaak van Vietnamezen, die proberen de kost te verdienen met vissen en spullen te verslepen van A naar B en weer terug. Zo arm hebben we het hier nog niet meegemaakt. Er komen bootjes langszij om te bedelen. Zo ook een jong gezin met een kind dat een enorme slang om haar nekje heeft en daarvoor een dollar vraagt. Een ander bootje met een gezin steekt simpelweg de handen uit en vraagt om geld. Langs de kant zie je wel kinderen in schooluniform, maar aangezien hier geen leerplicht is zal de ongelijkheid aanhouden.

---

Op de terugweg doen we een moderne galerie aan, waar ze een heerlijke tuin hebben om even uit te rusten en iets te drinken. We voelen ons bevoorrecht na de zichtbare armoede aan het meer.

In de hitte terug naar de stad; nog even langs de markthallen voor de eeuwige oorbellen van Jo's Annie. Leg maar eens uit aan een Cambodjaanse marktvrouw dat je een ivoren oorbel zoekt....
In het zwembad wachten we de terugkeer van de tempelgangers af om vanavond de laatste gezamenlijke maaltijd te nuttigen.

---

De Hemelnimfen en de massa

Dagelijks van vroeg tot laat stroomt men toe om Ankor Wat te bekijken. De hemelnimfen (absara's) kijken onverstoorbaar toe en mijmeren waarschijnlijk over de aanschaf van hun nieuwe gordijnen:

---

De tempel Angkor Wat is een gemengd hindoeïstische - boeddhistische tempel en wordt gezien als het grootste religieuze bouwwerk ter wereld. De tempel is een van de belangrijkste overblijfselen uit de periode van het Khmer-rijk. Rond de tempel lag de stad Angkor Wat. In de honderden meters lange reliëfs kun je zien hoe het de slechte mens op de dag des oordeels vergaat. De Rode Khmer gebruikgte deze voorstellingen als martel-voorbeelden.

De tempel Angkor Wat is gebouwd tussen 1113 en 1145, tijdens de regeerperiode van Suryavarman II (regeerde van 1113-1150), en is het grootste tempelcomplex van het Zuidoost-Aziatische vasteland.

---

---

De maximale hoogte van het monument is 65 meter en het beslaat een oppervlakte van 1 km².

---

Het monument is omgeven door 5 naar de windrichtingen georiënteerde hoven, die telkens een beetje hoger liggen. Het buitenste hof wordt omgeven door een muur en een gracht. Het centrale complex heeft op de 4 hoekpunten torens met lotusvormige spitsen. In het centrum bevindt zich de hoofdtoren van 42 meter hoog. De toegang tot de tempel was via het oosten door een aarden weg en via het westen op een weg aangelegd door zandsteen. Wij lopen hier dwars doorheen, temidden van merendeels Aziaten.

Voor het bouwen van de tempel werden als materiaal 2 soorten zandsteen gebruikt;in de meeste blokken steen zijn gaten van 2,5 cm doorsnede en 3 cm diepte gevonden. Een theorie zegt dat dit gebruikt werd voor een metalen verbinding tussen de stenen; waarschijnlijker is dat in deze gaten hout werd geslagen om transport met behulp van olifanten mogelijk te maken.

---

Angkor Wat ligt op het westen, terwijl tempels meestal oostwaarts gebouwd worden. Over het waarom is hiervan is al veel gediscussieerd. De theorie van de reisleider: de tempel is gewijd aan de zonnegod, die reist naar het westen, vandaar.....
Waarvoor werd de tempel gebruikt?
Een paar opties:
een astronomisch observatorium
een mausoleum
een tempel
een weergave van de hemelse stallen van de god Indra

Hoe dan ook: de tempel is verschillende malen gerestaureerd en maakt onderdeel uit van het Angkor-complex dat op de

werelderfgoedlijst staat. Zie ook de vlag van Cambodja.

---

In de middag bezoeken we nog 4 tempels van minder allure, maar toch ook weer fraai.
Tasom: met gezichten erop en duidelijk van minder kwaliteit. De koning die toen bouwde heeft heel veel gebouwd en had dus altijd haast!
Neak Pean: vijf vijvers met een microcosmos van paard,leeuw, olifant en mensenhoofd. Water speelt hier een belangrijke rol.
Preak Khan: begroeid met bomen en grotendeels in puin.
Prasat Leak Neang: van baksteen met mooie afbeeldingen op de muren, uitgehakt in baksteen.
Zou je met het eenvoudige tempeltje hierboven ook een "Verzorgde reis naar de hemel" kunnen scoren?

Cultureel plafond

Zaterdag 9 januari

Onze derde dag in Siem Reap is een voortzetting van de eerste twee: bezoek aan tempels uit de Angkoriaanse periode (800 – 1400).
We beginnen vandaag met een flinke wandeling door het bos naar boven naar Kbal Spear (brug van schedels).
Hier zijn honderden lingams (fallussen) van steen te zien waar een riviertje, dat in de bergen ontspringt, overheen stroomt. Zo blijf je in contact met je voorouders. Dat contact wordt nog beter als je wat vliegenzwammen tot je neemt, maar die konden we jammer genoeg niet vinden.
De tocht naar boven is heerlijk, maar voor sommige reisgenoten toch wel pittig. Door de bomen is het iets minder heet, hoewel het vandaag de warmste dag tot nu toe is.
In de rotsen rondom de lingams zijn beeltenissen van Vishnu uitgehakt, ook gedeeltelijk overstroomd door het water.

---

In de middag bezoeken we eerst twee minder bekende tempels: de Banteay Serei (termpel van de vrouwen) met bijzonder beeldhouwwerk en vrij klein. Vervolgens de Banteay Sanrei ( van het gelijknamige volk) veel groter, met wat conische torens en zich herhalende elementen op het dak.

Tot slot de beroemde Ta Phrom, grotendeels ingestort en overgroeid met bomen. Het is hier heel druk, iedereen laat zich fotograferen voor de merkwaardige wortels en stammen die zich in het steen van de tempels hebben geboord en die ook overeind houden. Overal ligt nog puin.

---

Mijn culturele plafond is ruimschoots bereikt na deze warme dag. Gelukkig is er nog tijd genoeg om voor het eten even te zwemmen. Ik zal Dick vanavond voorstellen een volgende vakantie lekker langs de IJssel naar Kampen te fietsen.

Waternymfen, grote stenen koppen en gevangenen met koorts

We zitten hier in het gebied van de oude Khmer cultuur, van 802 tot ca. 1400 n.Chr. In dit gebied woonde toen 1 miljoen mensen. Net als bij de Maya's in Midden en Zuid Amerika is de cultuur tot een einde gekomen, ofwel door klimaatsveranderingen of door andere oorzaken.
We bezoeken vandaag twee complexen met oude tempels:de Roluos-groep met 3 tempels in de morgen en Ankor Thom in de middag.
Vroeg in de morgen zwemmen en om 8 uur naar de tempels van de
Roluos groep: Phra Ko (= heilige koe) – Bakong – Lolei .
Een tempel staat altijd op een heuvel, al dan niet kunstmatig en er is water in de buurt. Lolei staat in een grote vijver, die vroeger werd gebruikt voor irrigatie.
Overal mooi beeldhouwwerk in de zandstenen brokken steen waaruit de tempels zijn opgebouwd.
Lolei heeft veel absaras (hemelnymfen, zie afb. hierboven).

---

Na de lunch naar Ankor Thom (= grote stad). Het karnen van de melkzee staat hier centraal: verkrijgt de onsterfelijkheid voor de stad. Bij de toegang tot het compelx is een weg met links en rechts 50 beelden van goden en demonen. In het complex zie je overal grote hoofden (met 3 of 4 tegelijk) op de torens/pilaren. In totaal 200 hoofden op 54 pilaren. Ook hier weer veel reliëfs, met afbeeldingen uit het dagelijks leven en van oorlogen en veldslagen. De Bayon tempel is in dit complex het mooist.
Verder zien we het Terras van de Leprozenkoning die ook de stadsgeest van Ankor Thom herbergt en de trap waar de koning in de avond altijd de slang ontmoette (Phimeanakas).
In de 5 gerechtsgebouwen sloot men de gevangenen op: wie koorts krijgt is schuldig.......
Tot slot van deze indrukwekkende dag het Olifanten terras, vroeger de plaats waar de koning zijn gasten ontving.
In de avond eten we in een nabijgelegen restaurant met Cambodjaanse dansers als animatie. Na zo'n lange dag tussen de ruïnes voor mij persoonlijk niet het hoogtepunt van de dag (eufemisme!).

Adieu Mekong

Vrijdag 7 januari

Vandaag een lange rit van bijna 400 km van Phnom Penh naar Siem Reap in het Noordwesten van Cambodja. We rijden (jammer genoeg voor het laatst) eerst een paar uur langs de Mekong, maar gaan daarna van de weg af naar een heel oud tempelcomplex: Kuha Nokor. Hier staat nog een gebouw uit lateriet steen, heel oud, 11e eeuw.

---

Het tweede complex Sambar Prei Kuk is uit de 7e eeuw, het oudste van heel Cambodja en ligt een uur rijden van de regionale weg af, over een stoffig zandpad, waar de bus moeite mee heeft. Maar het is de moeite waard. Een groot complex, met soms alleen nog maar muren, midden in het bos. Resten van gebouwen overwoekerd door bomen. Een van de 14 tempels staat er nog, de Lion Temple, met twee leeuwen naast de ingang. Aan de ingang van het bos staan ons op de terugweg ca. dertig jeugdige verkopertjes te wachten, die ons de regionale halsdoeken willen verkopen. Ze hebben een goede dag vandaag!
Het is hier vandaag een feestdag, want men viert “second birthday”, een extra vrije dag ter ere van de bevrijding van Cambodja van de Rode Khmer. Iedere Cambodjaan heeft dan recht op een extra vrije verjaardagsdag:-)
Na een heel late lunch in een rommelig wegrestaurant is het nog 2,5 uur tot ons hotel in Siem Reap. Het zwembad ligt op ons te wachten en de koffers kunnen worden uitgepakt, want we slapen hier vijf nachten.

Phnom Phen: heden en nabij verleden

Donderdag 6 januari

Op een heuvel aan de rivier de Mekong woonde ooit mevrouw Don Penh (zie haar foto hiernaast!)en zij vond in het slib van de rivier een boom met in de takken vier bronzen en een stenen beeld. Deze waren vanuit een pagode in Laos met de rivier meegekomen. Zo is de stad ontstaan in 1372.
Boven de stad stroomt er een rivier in de Mekong en onder de stad splitst de Mekong zich in twee rivieren, waarvan de beneden-Mekong dan uiteindelijk uitkomt in de Zuidchinese Zee. Daarom wordt de stad ook wel Chattumuk (4 rivieren) genoemd.
Vroeger woonden Vietnamezen, Chinezen en Cambodjanen in verschillende wijken, maar na de val van de "Stenentijdperk Commünisten" keerde men terug naar de stad en langzaam maar zeker kwam de stad weer tot leven. In '89 vertrokken veel Vietnamezen, maar lang niet allemaal. Tegenwoordig is wel weer een zekere scheiding in ambachtelijke takken te zien. Ons kent ons ... daarvoor hoef je niet naar Azië af te reizen, maar is een tochtje naar de Bijlmer ook een optie.

---

We bezoeken in de morgen Het Nationaal museum, met prachtige stukken. Het mooiste is de liggende Vishnu.

Daarna bekijken we het Koninklijk Paleis en de Zilveren Pagode. De laatste heeft een zilveren vloer, die gedeeltelijk is bedekt met tapijt.
Er staat een hele mooie Boeddha met veel goud en edelstenen die samen met de zwarte stier de stadsgeest van de stad zijn.

---

In de middag zien we de gevangenis van de Rode Khmer (niet de Killing Fields) De beelden zijn verschrikkelijk en de verhalen erover nog erger. Natuurlijk wist ik wel ongeveer wat hier is gebeurd, maar ter plaatse krijg je er pas echt een goede indruk van. Er is geen familie zonder doden, geen straat zonder verraders en dus geen huis zonder verdriet. De Aziaten dragen zulk leed gemeenschappelijk en willen er persoonlijk liever niet al te diep op ingaan. Het "erover praten is goed voor je" bij ons is hier niet zo aan de orde.
Het meisje hierboven hoort bij de uitspraak: The road is shorter than the mouth , hetgeen betekent dat als zij naar huis mag voor zogenaamd bezoek, ze meteen buiten de poort wordt gedood, omdat er niets naar buiten mag komen van wat er in de gevangenis gebeurt.